ئاپتور: غەيرەت ئابدۇرەھمان ئوزغار

(مەزكۇر ماقالە خەلق تورىدا 2015-يىلى 1-ئاينىڭ 8-كۈنى نەشىر قىلىنغان)

لىرىك شائىر ئوسمانجان ساۋۇت 1961- يىلى تۇنجى شېئىرىنى ئېلان قىلغاندىن بۇيان، ھەرقايسى گېزىت- ژۇرناللاردا كۆپلىگەن تۈركۈم شېئىرلارنى ۋە تەرجىمە شېئىرلىرىنى يورۇقلۇققا چىقارغاندىن سىرت، «ئالمىدەك يۈرەكتە ئالەمچە سۆيگۈ» (1984- يىلى، مىللەتلەر نەشرىياتى نەشرى)، «تاڭ لىرىكىلىرى» (1989- يىلى، شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى نەشرى)، «تەڭرىتاغ شاماللىرى» (1996- يىلى، قەشقەر ئۇيغۇر نەشرىياتى نەشرى)، «تۈن تىۋىشلىرى» (2000- يىلى، شىنجاڭ ياشلار- ئۆسمۈرلەر نەشرىياتى نەشرى)، «تاڭلار بىلەن سۆزلىشىش» (2000- يىلى، شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى نەشرى)، »گۈللەر سۆزلەيدۇ» (2007- يىلى يىلى شىنجفڭ خەلق نەشرىياتى)، «زېمىن قەسىدىسى» (2008- يىلى، شىنجاڭ خەلق نەشرىياتى) قاتارلىق شېئىر توپلاملىرىنى نەشر قىلدۇرۇپ، ئۇيغۇر ھازىرقى زامان شېئىرىيىتىنىڭ بايراقدارلىرىدىن بىرىگە ئايلاندى. شائىرنى شائىرلىق ماقامىغا يەتكۈزگىنى ئۇنىڭ شېئىرلىرىنىڭ 1000 پارچىدىن ئاشقان سانى ئەمەس، بەلكى ھەقىقىي شېئىر خۇسۇسىيىتىنى ھازىرلىغان ئەسەرلىرىنىڭ سۈپىتى.
مەن بۇ ماقالەمدە تالانتلىق شائىر، يېتۈك تىل ئۇستىسى ئوسمانجان ساۋۇت شېئىرلىرىنىڭ تىل ئالاھىدىلىكى ھەققىدە بەزى قاراشلىرىمنى ئۇيغۇر تىلىنىڭ تەرەققىيات تارىخى ۋە ئاساسىي قائىدىلىرى نۇقتىسىدىنلا ئوتتۇرىغا قويۇپ ئۆتىمەن

نىمشېھىت  Nimshehit
Translated by Aziz Isa Elkun
 

ۋەسلىدىن ئۆزگە كېرەكمەس ماڭا جانان ئالدىدا 
ئارزۇيۇم سەن ئېرۇرسەن تەن بىلەن جان ئالدىدا 
بىرگۈلى رەنا ئېرۇرسەن باغۇ بوستان ئالدىدا 
تا زىيارەت قىلـمىسام مەن سېنى ئىمكان ئالدىدا 
يۈزلۈرۈم شەرمەندە بولسۇن تاڭلا سۇبھان ئالدىدا
 
I need nothing except only the love of my beloved
You are the greatest hope of my soul and body
You are the finest rose in a land of gardens
I would visit you if only I had the chance
Let my face be shamed before the glory of the dawn
 
* * * * * * * * * * * * *
 
دۇنياغا تەڭ ئەيلىمەيمەن تاغلىرىڭنىڭ تاشىنى 
سېنى دەپ تاشقا قوشارمەن دۈشمىنىڭنىڭ باشىنى 
سەن ئۈچۈن دەريا ئېقىتسام شۇم رەقىپلەر ياشىنى 
مۇمكىن بولغايمۇ كۆرۈشكە ئايغا ئوخشاش قاشىنى 
قارا بەختىم ئاق بولاردى شۇندا رەھمان ئالدىىدا 
 
Nothing in this world compares to the stones of your mountains
For you I would pile up your enemies’ heads on those stones 
For you I would make their tears flow like rivers 
If I could only meet with her moon-like eyebrows  
Then my dark fate would become bright before gracious God

ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن
 
(ھېكايە)
 

ئەسەرنى بىۋاستە ئاڭلاش: Elkun_Essay_Audio/Isim_majirasi.mp3

ھېكايىنى رابىيە داۋۇت ئوقۇدى

 
چوڭلارنىڭ دەپ بېرىشىچە بۇرۇنقى زامانلاردا بۇ مەھەللىنىڭ سىرتىدا ناھايىتى سۇيى مول بىر دەريا بولغان ئىكەن. ئادەملەرنىڭ كۆپىيىشى، زامانلارنىڭ ئۆتىشى بىلەن بۇ ئېقىنى مول دەريا ئېقىشتىن توختاپ، ئاستا-ئاستا قۇرۇپ كېتىپتۇ. يۇز كېلومىتىرلەرچە خۇددى يىلان تولغانغاندەك ئىز قالدۇرغان بۇ ئەزىم دەريادا سۇ بولمىغانلىقى ئۈچۈن، دەريا بويلىرىنى ئاتا-بوۋىلىرىغا ئوخشاشلا ماكان تۇتۇپ ياشاپ كەلگەن كىيىنكى ئەۋلادلار تەرىپىدىن «قۇرۇق دەريا» دەپ ئاتىلىپتۇ. بۇ قۇرۇق دەريا ھايات ۋاقتىدا ئىككى قاسنىقىغا قالدۇرۇپ كەتكەن لاي-لاتقىلار شاماللارنىڭ ئۇچۇرتۇپ كۆچۈرۈشى بىلەن دەريا قېشىنى بويلاپ چوڭ-كىچىك دۆڭلەر پەيدا بولۇپتۇ. بۇ دەريا قېشىدا ياشاپ كەلگەن ئەل ئۆز يۇرتلىرىنىڭ ناملىرىنى بۇرۇن «چوڭ دەريا قاش»، «ئورتا دەريا قاش» ۋە «كىچىك دەريا قاش» دەپ پەرقلەندۈرۈپ ئاتاپ كەلگەن بولسا، دەريا قۇرۇپ كەتكەندىن كېيىن يۇرتلارنىڭ ئىسىملىرىمۇ ئاستا ـ ئاستا «چوڭ دوڭ مەھەللە»، «ئورتا دوڭ مەھەللە» ۋە «كىچىك دوڭ مەھەللە» لەرگە ئۆزگىرىپ كېتىپتۇ. سىز ئوقۇۋاتقان بۇ ھېكايە مانا مۇشۇ «كىچىك دوڭ مەھەللە» يېزىسىدا يۈزبەرگەن ئىدى.

رابىيە داۋۇت

شېئىرنى ئاڭلاش: Rabiye Dawut: Sada.mp3

شېئىرنى رابىيە داۋۇت ئوقۇدى

ئۈمىدلىنىپ قۇياشىمغا باقتىم،
قارا بۇلۇت ئاسماننى توسۇپتۇ.
ئاينى ئىزدىدىم ئاخرقى قېتىم،
ئۇ بالدۇر تاغ كەينىگە مۆكۈپتۇ!

دېڭىز دېدىم ئۇسسۇزلۇقتا مەن چاڭقاپ،
ئۇ ماڭا سوغۇق ھۆمىيىپ بېقىپتۇ.
زېمىن دېدىم باغرى ئۇنىڭ كەڭرى دەپ،
ئۇمۇ ماڭا ۋاپا قىلماي يېتىپتۇ!

ھەسرەتتە دېدىم تەنھا ئۆزۈمگە:
«تاشلاپ مېنى ھەممىسى كېتىپتۇ –
قېنى سۆيگۈ، قېنى بەرگەن ۋەدەڭ؟»
يۈرىكىم ئەلەمدە دەرتكە پېتىپتۇ!

ئەمما مەن ئارقىغا ئەمدى يانمايمەن،
تۇغلار يېڭى قۇياش ھايات يولۇمدا.
تاۋلىنار چىن ئىنسان مۇشاققەت بىلەن،
ۋەتەن مۇھەببىتى بولسا قېنىڭدا!

مەلىكە زىياۋۇدۇن

شېئىرنى ئاڭلاش: Bulbullar_sayrisa_M_Ziyawudun.mp3

شېئىرنى كۈندۈزئاي ھامۇت ئوقۇدى

ئىلاۋە:

«سېنى ئەسلەيمەن!» – بۇ بۈگۈنكى كۈنىمىزدىن 55 يىل بۇرۇن يېزىلغان، «مەدەنىيەت ئىنقىلابى» زامانلىرىدا ناخشا قىلىپ ئېيتىلىپ، ئەشۇ يىللاردىكى ئۇيغۇر ياشلىرى ئۈچۈن ئەڭ گۈزەل ئەسلىمە بولۇپ قالغان، ئۇيغۇر خەلقىگە ئەڭ كۆپ تونۇلغان شېئىردۇر. ئۈرۈمچىدە 1981-يىلى نەشر قىلىنغان «بىزنىڭ تىلەك» ناملىق شېئىرى كىتاپتىن ئېلىندى.

بۇلبۇللار سايرىسا گۈلشەنلەر ئارا،
جاراڭلىق ناخشامدا سېنى ئەسلەيمەن.
ئامرىقىم، ئىشقىڭدا كۆيگەن گۈلۇڭمەن،
سېغىنىپ ھەر تاڭدا سېنى ئەسلەيمەن.

شاماللار ئويناتسا سۇمبۇل ساچىڭنى،
كەلدىمۇ يارىم دەپ سېنى سورايمەن.
يۈرىكىم رىشتىسى سەندە بولغاچقا،
ھەر تاڭدا يولۇڭغا تەشنا قارايمەن.

بۇلۇتلار ئوينىشار ئاينى قوغلۇشۇپ،
يۇلتۇزلار كۈلىشەر كۆزنى قىسىشىپ،
كېلىدۇ ئالدىمغا مەغرۇر قامىتىڭ،
ئەسلىسەم ئامرىقىم سېنى سېغىنىپ.

1963-يىلى، مارت

ئەلكۈن نەشرگە تەييارلىدى.
مەنبە «ئەلكۈن» تورى
 

ئابدۇقادىر جالالىدىن

ئەسەرنى ئاڭلاش: Deyuzluk_exlaqi.mp3

     ئىنسانلارنىڭ پەرۋازى زېمىن، ھاۋا ۋە سۇلارنى بىر-بىرىگە تۇتاشتۇردى. ئۇلارنىڭ نەزىرىدە ئاسماننىڭ يىراق بۇرجىدىكى يۇلتۇزلار….سۈنئىي ھەمراھلار يۇلتۇزلارنىڭ سىرلىرىنى چارلاپ، يەر يۈزىنىڭ ئەلپازىنى نىشانلىدى.

     ئەسۋابلار شۇ قەدەر نازۇك، يۈرەكنىڭ ئەنسىز سوقۇشلىرى، ئىچ-باغرىمدىكى ئاينىشلار، قان تىپلىرىمىز، گېن تۈزۈلۈشىمىزنىڭ ھەممىسى ئاشكارا، ھەر – بىر بوسۇغا، ھەر – بىر دوقمۇش ئارخىپىمىزغا يېڭى بىر مەزمۇن قوشىدۇ. بارغانسېرى كارتىلارغا ئايلاندىم، كارتىلار مېنى توشۇماقتا.
     تېلېفون…….تېلېفونلاردا پارغا ئايلاندىم، كىملەردۇ مېنى سۈزمەكتە، لېكىن مەشۇقۇمنىڭ كارى يوق.

     يالغۇزلۇق، ھېچكىمگە چۈشەندۈرەلمىگەن گەپلەر بىلەن توشۇپ كەتكەن سوغۇق يالغۇزلۇق بازارغا ئۆتمىگەنلىكى ئۈچۈن ئۆزۈمگە قېپقالدى.
     مەنپەئەت مۇرەسسەلىرى ئىنسانلارنىڭ ۋۇجۇدىنى بىر – بىرىگە يېقىنلاشتۇردى. يەتتە ئىقلىمدىن كەلگەن بىر توپ ئادەم بىر شىرەنى چۆرىدەپ ئولتۇرۇپ قەھۋە ئىچىشتى، ئاندىن پاي چېكى، مۇھىت كىرىزىسى، تېرۇرىزىم ھەققىدە گەپ قىلىشتى. دەل شۇ ۋاقىتتا، ئوقۇش يېشىدىكى گېزىتچى بالىلار تېرۇرىزىمنى باش ماقالە قىلغان گېزىتنى توۋلاپ سېتىشىۋاتاتتى. دەل شۇ كۈنى بىر مايلامچى بالا قۇياشنى دوقمۇشتا كۈتۇۋېلىپ، يەنە شۇ دوقمۇشتا ئۇزىتىپ قويدى. ئۇنىڭ كۆرۈپ يېتەلىگىنى ئاياغلاردىن ئىبارەت ئىدى. ئۇ، چەملەرنىڭ ئاستىدىكى يوللارنى كۆرۈشكە ئامالسىز ئىدى.

ھېيتاخۇن مەمتىمىن

نورۇز، پارىسچە سۆز بولۇپ يېڭى كۈن دېگەن مەنىدە. نورۇز 2000 يىلدىن ئارتۇق تارىخقا ئىگە قەدىمى بايرام بولۇپ شەرقى تۈركىستان، غەربى تۈركىستان، ئىران، ئافغانستان ۋە تۈركىيە قاتارلىق ئەللەردە قۇتلۇقلىنىپ كېلىنگەن بىر ئەنئەنىۋى بايرام. بۇ كۈندە كۈن تۈنگە تەڭلەشكەن، باھار باشلانغان كۈندۇر. بۇ بايرامنى تۈركى ۋە پارىس تىللىق مىللەتلەر ئورتاق تەنتەنە بىلەن كۈتۈپ كەلگەن بولۇپ كېيىنچە ئوسمانىيە خاندانلىقىدىمۇ ئالاھىدە كۈن ئېلان قىلىنىپ پادىشاھلارنىڭ مۇھىم دۆلەت ئەمەلدارلىرىنى مەنسەپكە ئاتايدىغان،سوغا تەقدىم قىلىدىغان كۈن بولۇپ داۋاملاشقان ئىكەن. نورۇزنىڭ ھارام ياكى چەكلەنگەنلىكى توغرىسىدا قۇرئاندىمۇ، ھەدىستىمۇ ھېچقانداق ئېنىق نەس(ئېنىق پاكىت) بولمىغان تۇرۇقلۇق قىسمەن دىنى ئۆلىمالاردىن قىياس يولى ئارقىلىق نورۇز ئۆتكۈزۈش بىدئەت دېگەنلەر بولغان.

مۇسۇلمانلارنىڭ پەقەت ئۈچ دانە دىنى بايرىمى بار؛ ئۇ بولسىمۇ رامىزان بايرىم،قۇربان بايرىمى ۋە جۈمە كۈنى. بۇنىڭدىن باشقا ھەرقاندان دىنى بايرام پەيدا قىلىش دىنغا بىرەر ھۆكۈمنى ئىلاۋە قىلغانلىق بولۇپ ئىسلام دىنى ئاتالغۇسىدا بىدئەتتۇر.

قۇربان بارات

ﮬﺎﻳﺎﺗﻠﯩﻖ ﺷﺎﺩﻟﯩﻘﻰ ﻳﺎﻳﺮﯨﻐﺎﻥ ﻣﻪﺳﯜﻡ ،
ﻗﯘﺷﻼﺭﻧﻰ ﺑﺎﻏﺮﯨﻐﺎ ﭼﯩﻠﯩﺪﻯ ﺩﺍﻻ .
ﯞﻩ ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺋﯘﻻﺭﻏﺎ ﺳﺎﻟﺪﻯ ﯞﻩﮬﯩﻤﻪ ،
ﻗﯘﺵ ﺋﺎﺗﺎﺭ ﺑﯩﺮ ﻣﯩﻠﺘﯩﻖ ﻛﯜﺗﯜﺭﮔﻪﻥ ﺑﺎﻻ .

ﺑﯩﻤﺎﻻﻝ ﺋﺎﺗﻠﯩﻨﯩﭗ ﺋﯚﻛﺘﻪﻡ ، ﻳﯜﮔﻪﻧﺴﯩﺰ ،
ﻗﯘﺷﻼﺭﻧﻰ ﻗﯩﺮﺩﻯ ﺋﯘ ﻛﯧﺰﯨﭗ ﻣﻪﻟﯩﺪﻩ .
ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺑﯘ ﻗﯩﻠﻤﯩﺸﻰ ﻗﯘﺯﻏﯩﺪﻯ ﻏﻪﺯﻩﭖ ،
ﺋﺎﻕ ﻛﯚﯕﯜﻝ ﭘﺎﻙ ﻳﯜﺭﻩﻙ ﺋﯩﻨﺴﺎﻥ ﺋﻪﮬﻠﯩﺪﻩ .

ﺋﺎﯕﺎ ﻛﺎﺭ ﻗﯩﻠﻤﯩﺪﻯ ﺗﻪﻧﺒﯩﮭ ﺋﻪﻳﻪﯨﭙﻠﻪﺵ ،
ﮬﻪﻣﻤﯩﻨﻰ ﺭﻩﺕ ﻗﯩﻠﺪﻯ ﻗﻮﭘﺎﻝ ﺯﻭﺭﺍﯞﺍﻥ .
ﺑﺎﻏﻼﺭﻏﺎ، ﻗﻮﺭﻭﻏﺎ ﺑﺎﺷﺘﯘﺭﯗﭖ ﻛﯩﺮﯨﭗ ،
ﻗﯘﺷﻼﺭﻧﻰ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﺩﻯ، ﺗﯜﻛﺘﻰ ﻗﯩﺰﯨﻞ ﻗﺎﻥ …..

مۇتەللىپ ئىقبال

1

خۇدانىڭ ئىلتىپاتى ۋە يېتەكچى ئوقۇتقۇچۇم راھىلە داۋۇتنىڭ ھىممىتى بىلەن چەتئەلگە چىقىش ئارزۇيۇم ئاخىرى ئەمەلىيەتكە ئايلاندى. ئەسلىدە بۇنداق تاساددىبىي پۇرسەتلەرنىڭ ماڭا نىسىپ بۇلىدىغانلىقىنى ئويلاپمۇ باقمىغان ئىدىم. ئەمما تەڭرىنىڭ ئىرادىسى بىزنىڭ ئوي-خىيالىمىز ۋە تەپەككۇرىمىزنىڭ سىرتىدا يۇشۇرۇن رەۋىشتە مەۋجۇت بۇلۇپ تۇرىدىكەن ۋە ھاياتىمىزنىڭ چېغىرلىرىنى سىزىپ تۇرىدىكەن.

چەتئەل ماڭىلا ئەمەس، نۇرغۇن ئوت يۈرەك كىشىلىرىمىز ئۈچۈن بىر چۈش. يىقىنقى يىللاردىن بۇيان چەتئەلگە چىقىپ كۆرۈپ بېقىش، ئوقۇش، ئىش تېپىپ ئىشلەش قاتارلىقلار بىر قاتار مەقسەتلەر بىلەن نۇرغۇن كىشىلىرىمىز چەتئەل تۇرمۇشىنى بېشىنى ئۆتكۈزدى. بۇنىڭ بىلەن ئەسلىدىلا غايىۋى بىلىنىپ كەلگەن چەتئەلدىكى تۇرمۇش كىشىلەرگە ئۆزىنىڭ ھەقىقىي قىياپىتىنى نامايان قىلغاندىن كېيىن، يەنە «جاھاننىڭ ھەممە يىرىدە قازاننىڭ قۇلىقى تۆت» ئىكەن دېگەن ماقال-تەمسىلىمىز كىشىلەرنىڭ ئېغىزىغا ئېلىنىشقا باشلىدى. بەزى مەتبۇئات ۋە تىلىۋېزىيە نومۇرلىرىدا بۇ ھەققە نوپۇزلۇق كىشىلەر سۆزلىگەن، چەتئەلنىڭ چۈش ئەمەس، بەلكى ئالدىراپ چىقىشقا بولمايدىغان جاي ئىكەنلىكىدەك قاراشلار ئىلگىرى سۈرۈلگەنمۇ بولدى. بۇ خىل قاراشنىڭ رىئاللىقتا مەلۇم دەرىجىدە ئاساسى بار بولۇپ، مۇتلەق ئىنكار قىلىۋېتىشكە بولمايتتى. چۈنكى ھەققىقىي يۇسۇندا چەتئەل تۇرمۇشىنى باشتىن ئۆتكۈزۈپ باققان بەزى كىشىلىرىمىز چەتئەلدە ماددى جەھەتتىن تەڭ قىسلىق تارتقان، روھىي جەھەتتىن تەنھالىقتا قالغان ئىدى. ۋەھالەنكى، بۇ ھەرقانداق بىر سەپەرگە چىققان كىشىنىڭ سەپەر جەريانىدا ياكى نىشان-مەنزىلىدە ئۇچرايدىغان ھادىسە ئىدى. ماددى جەھەتتىكى تەڭ قىسچىلىق ۋە روھي جەھەتتىكى غېرىبلىق ھەرگىزمۇ ھازىرقى دەۋرگىلا خاس ھادىسە ئەمەس. چەتئەل تۇپرىقىغا قەدەم باسقان كىشى ئەلۋەتتە بىرەر يىلغىچە يىڭى تۇرمۇشقا كۆنەلمەسلىك تۈپەيلى ھەر جەھەتتىن قىينىلىدۇ. بەزى ماتېرىياللاردىن بىلىشىمچە، چەتئەلگە چىققانلار ئەركىنلىككە ۋە ئىنسانىي ھۆرمەتكە ئېرىشىدىكەن، ئەمما ئاتا-ئانا، قېرىنداشلىق، يۇرت، دوستلۇق مىھرىدىن كىچىدىكەن.

يەرلىكتە ياشاۋاتقانلار مەلۇم دەرىجىدە پاراغەتتە، مېھرى-مۇھەببەت قۇچىقىدا ياشايدىكەن، ئەمما ئىنسانىي خاسلىقى تازا نەزەرگە ئېلىنمايدىكەن. بۇ چەتئەلدىكى بىر نۇپۇزلۇق ژۇرنالدىكى تەتقىقات ماقالىسىنىڭ ئاساسلىق مەزمۇنى ئىدى………

ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن 

ئۇزاقتىكى ئەمما تەكلىماكانغا ئەڭ يېقىن ئۇدۇن دىيارىنىڭ كېچىسىدە بىر گۈلخان ياندى! بۇ گۈلخان قەدىمىي يۇرت ـ بۈگۈنكى خوتەن دىيارىدا ياشاۋاتقان مېھرىبان، جاپاكەش، ئۇيغۇرنىڭ ئوتى ۋە سۇيىدە كېچە ـ كۈندۈز كۆيۈۋاتقان ئۇيغۇر خانىم ـ قىزلىرىنىڭ قەلبى ئۈچۈن يېقىلغان ئىدى! گۈلخان ئادەتتە ئىككى خىل مۇھىتتا ۋە مەقسەتتە يېقىلىدۇ: بىرىنچىسى كېچىدىكى قاراڭغۇلۇقنى يۇرۇق قىلىش ئۈچۈن، ئىككىنچىسى بولسا مۇزلىغان يۈرەكلەرگە، سوغۇقتىن تىترىگەن تەنىلەرگە ئىللىقلىق ئاتا قىلىش ئۈچۈندۇر. شۇنىڭ ئۈچۈن بىزنىڭ گۈلخانىمىز كۆيدى… گۈلخان بىز ھەممىمىزگە ئوخشاش كۈندۈزلىرى جاننى باقىدىغان ھايات ئۈچۈن مېھنەت تۆكسە كېچىلىرى تۈندە يانغان گۈلخان بولۇپ يۇرۇق كۆرۈشنى ئىستىگەن خەلقىگە، جۈملىدىن ناتىۋان ئۇيغۇر خانىم قىزلىرىنىڭ قەلبىگە نۇرلار ياقتى!

گەرچە مەن يېقىنقى ئىككى يىلدىن بۇيان كۆپىنچە تور ئارقىلىق گۈلخاننىڭ شېئىرلىرىنى ئوقۇپ كەلگەن بولساممۇ ئەمما ئۇنىڭ شېئىرلىرىدىكى كىشى قەلبىنى لەرزىگە سالىدىغان مۇھەببەت، نەپرەت ۋە ھاياتلىق سىمفونىيىسى ئەركىن، ساپ ۋە كۈچلۈك ھېسىي تۇيغۇلار بىلەن يۇغۇرۇلۇپ، ئۇيغۇر تىلىنىڭ نەقەدەر بىر گۈزەل تىل ئىكەنلىكىنى ھەر بىر مىسرالىرىدا نامايەن قىلىپ تۇرىدىغان شېئىرلىرى بىلەن مېنىڭ ئىزچىل دىققىتىمنى تارتىپ كەلگەن ئىدى. بۇ بايانلىرىمنىڭ دەلىلى سۈپىتىدە گۈلخاننىڭ 98 ـ كېچە يازغان «قارغالغۇچى ئايال» ناملىق شېئىرىسىنى مىسال قىلىپ ئۆتىمەن: