بىلىم

“Bilim”ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن

(قازاقىستان ۋە دۇنيانىڭ ھەر قايسى ئەللىرىدىكى ئۇيغۇر ئۆسمۈرلىرىگە تەقدىم)

بىلىم ھاياتنىڭ شانىدۇر،
بىلىم بەخىتنىڭ كانىدۇر،
بىلىم باشلار بىزنى ئالغا،
بىلىمسىزلىك بىزگە خاردۇر!

بىز ئوقۇپ بىلىم ئالىمىز،
ئىلىم-مەرىپەت غايىمىز،
كېلىچەك بولىدۇ پارلاق،
بىز ۋەتەن ئوغۇل-قىزىمىز!

بوۋام لۇتپۇللا بىزگە دېگەن:
“ياشلىق ئۇ، تىرىش-تىرماش ئۆگەن.”
بىلىم دېڭىزىدا شۇڭقارمىز،
ۋەتەن ئۈچۈن ۋىسال ئىزدىگەن!

سۈرەت

Suretئەزىز ئەيسا ئەلكۈن
 

خىيالىم دەرۋىشى پىنھان
يۇلتۇزلارغا ئاستا پىچىرلايدۇ
سەرسان ئىنتىزار بۇلۇت ئارىسىدا لەيلەر
ئۇنتۇلغان يالغۇز ئارالدىكى كونا قەلئە
چۆلگە قاراپ مۇڭلۇق يىغلايدۇ…

 
مەن ئىزدىگەن تىنچلىق
مۇگدەپ قاپتۇ كۈيۇقاپ ئۆيىدە
تەسەللىگە يېقىن ئاسمان يالتىرار
لاي گۈمبەز ئۆگزىسى ئۆرۇلۇپ چۈشكەن …
سىم – سىم يامغۇرغا ئايلانسا ياشلار
ئۇستىدە سەييارە مۆكۈشمەك ئوينار .

 
دۇنيانىڭ ئىشى باشقا –
ھەر كۆزدىن ئاققان يىغا باشقا
كۈشەندە قىسمەت مېنى ئىتتىرەر
تىك قىيادىن ئۇدۇل تاشلاشقا ….

‎كۈز يامغۇرى

“Autumn
 

شېئىرنى ئاڭلاش: Kuz_yamghuri.mp3

شېئىرنى رابىيە داۋۇت ئوقۇدى

 
‎سەييارە چولپان كۆزدىن غايىب
‎ئۇلانماي تۈن كېچىسى تاڭغا
‎كۈز يوپۇرمىقى سەھەر بىلەن تەڭ چۈشكەن
‎قوزۇقلىرى سارغىيىپ -سارغىيىپ كەتكەن
‎دەرەخ شېخىدا يالغۇز كاككۇك
‎مۇڭغا پاتقان قونداقتا.

 
‎ئۇ باھارنى ئىزدەپ بالدۇر ئۇچمىغان
‎ئۇ بولالماي باھار كۈيچىسى
‎چۈنكى زەينەپتىن خەۋەر بولمىغان…
ئۇ ئۆزىنى ئۇنۇتقان
‎ئۇنىڭ پەيلىرى ئۇستىدىن دۈگىلەپ ئۆتەر
‎غەمگە لىق – لىق سۇغۇرۇلغان
‎كەچ كۈزنىڭ ئۈنچىسى.

گۈلگە (2)

Gulgeئەزىز ئەيسا ئەلكۈن

 

شېئىرنى بىۋاستە ئاڭلاش : Gulge2.mp3

 

جاھاندا گۈزىلىم سەندىن باشقا گۈل ھۆسنىلىك بولماس،
ئۇزلىقىڭ بۇ قەدەر بۇلبۇلنى ئاشىق بىقارار قىلماس.

 
مۇھەببىتىڭ ئاتەش بولۇپ لاۋۇلداپ دىلىمدا يانماس،
چۈنكى سەنسىز نە لەززەت، ھاياتنىڭ ھىچ مەناسى قالماس.

 
ئەلكۈن نېچۈن گۈلگە ئاتاپ بۇ غەزەلنى بۈگۈن يازماس،
زىكىر قىلىپ يۇلتۇزغا، تۈن ئىچىرە سېنى سورىماس!

 
ھىممىتىدىن مېھرى بىرلە ساڭا تەقدىمگە گۈل تۇتماس،
رەشىكلىك سالسىمۇ پىغان، ھىچ زامان ئاشىقىڭ يانماس.

 
ئېھتىمالىم سۆيەر شۇنچە، ئۆزگە يار سەندىن تېپىلماس،
گۇگۇم بىلەن تەڭ كۈتەرمەن، كۈنۈم سەنسىز ھىچ يورۇماس.

 
ئۇنتۇشقا يوقتۇر ئامال، ئەمەلگە تەدبىرىم يارىماس،
لەۋلەر يېرىلدى چاڭقىپ، كاشكى مېھرىڭگە يۈرەك قانماس!

 
*ئىزاھات: ئۇشبۇ شېئىر ياشلىق خاتىرەمگە يېزىلغان تالاي تېمىسىز قول يازمىلار ئارىسىدىن ئېلىندى. بۇ شېئىر 1994-يىلى 12-ئاۋغۇست ئاقسۇدا يېزىلغا ۋە شۇ ئەسلى يازما ئاساسىدا 2018-يلى 2-سېنتەبىر قايتا ئۆزگەرتىلىپ نەشىر قىلىندى. 



سايرا، سايراگۈل!

“Sayragul”ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن

 

شېئىرنى بىۋاستە ئاڭلاش : Sayragul.mp3

 

*مەن 2018-يىلى 1-ئاۋغۇست ئەنگىلىيىدىن قازاق ئېلىگە كەلگەن كۈنۈم قازاق قىزى سايراگۈلنىڭ ئەركىنلىككە ئېرىشكەنلىكىنى ئاڭلىغاندىن كېيىن ئۇشبۇ شېئىر قەھىرمان قازاق قىزى سايراگۈلگە ئاتاپ يازدىم.
خەلىقئارا قەلەمكەشلەر ئۇيغۇر مەركىزى باش كاتىپى ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن.

 

سايرا گۈل، قازاق قىزى سايرا- سايراگۈل!
سايرا گۈل، ۋەتەن ئۈچۈن سايرا- سايراگۈل!
سايرا گۈل، ئادالەت دەپ سايرا- سايراگۈل،
سايرا گۈل، توختىما سەن، سايرا- سايراگۈل!

 

ئاۋازسىزنىڭ تىلى سەن، سايرا- سايراگۈل،
ئەركىلىك جەڭچىسى سەن، سايرا- سايراگۈل،
ھۆرلىكنىڭ ئەلچىسى سەن سايرا- سايراگۈل،
بۇركۈت بولۇپ پەرۋاز قىل، سايرا- سايراگۈل.

ئۇيغۇرۇم

“Uyghurum”ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن

 

(لەپەر قوشىقى)

 

ئەر:
 

ئاي بولايمۇ ئۇيغۇرۇم!
كۈن بولايمۇ ئۇيغۇرۇم!
ئېيتقىن زادى نە بولاي؟!
بۇ كۈرەشتە ئۇيغۇرۇم؟!

 
ئايال:
 

ئاي بۇلسىڭىز سىز بۇلۇڭ ،
كۈن بۇلسىڭىز سىز بۇلۇڭ .
بۇ كۈرەشنىڭ مەيدانىدا ،
ھەقتە ئەمما چىڭ تۇرۇڭ!

گۈلگە (1)

Kozungdin tamche yashئەزىز ئەيسا ئەلكۈن

 

شېئىرنى بىۋاستە ئاڭلاش: Elkun_poem/Gulge1.mp3

 

رىشتىسى ھاياتنىڭ بالدىن تاتلىق،

ئاناردىن شىرىندۇر ئۇنىڭ تەمى.
بىلىسەن دەردىمنى سەنلا پەقەت،
ئىزگۈلۈك چۈلغىغان بۇ قەلبىمنى.

 

ياتسىرماسمەن ھىچ سەن بىلەن ئەسلا …
گۈلۈم سەن ياشنا قەلبىم قېتىدە،
ئۇنتۇمىغىن چەككەن پىغانىمنى سەن،
لاۋۇلداپ يانار سۆيگۈڭ يۈرەكتە!


ئەسلىمە بولماس بىزدە مۇھەببەت،

زىنھار مېھرىمىز ئۈزۈلمەس ئەبەد.
ئىستىقبال بولسۇن بىزگە كېلىچەك.
زىكىر قىلاي مەن ئېتىڭنى پەقەت !


ئەرۋاھتىن رەشىك كەلمىسۇن ساڭا،

ياشايلى ساداقەت بولسۇن ھەمرا.
سېغىنىش ئايرىمىسۇن بىزنى ئەمدى،
ئالەمدە يوق بەخت سەندىن باشقا !


1995-يىلى 22-ئىيۇن، ئاقسۇ

تاج مەھەل

Shujayndin bowamئەزىز ئەيسا ئەلكۈن

 

شېئىرنى بىۋاستە ئاڭلاش: Taj_mehel.mp3

 

شاھلار سەلتەنىتىنىڭ ئۆچمەس ئىزناسى،
بابۇرنىڭ جەڭگاھتىكى يەككە قەلئەسى،
تاج مەھەل 1 مۇنارى مۇئەللەقنى سۆيگەن،
ئاستىدا ئۆركەشلەر ياممۇنا دەرياسى. 2

 
گاھ ئاڭلىنار ئاتلارنىڭ تۇياق ئاۋازى،
مۇڭغا پاتقان بەستىدىن ئەكس ساداسى.
بۇ يەردە «بابۇرنامە» 3 يېزىپ پۈتۈلگەن،
مىڭ ھىجراندىن ئۆرتەنگەن شاھنىڭ نىداسى.

 
بابۇر 4 بىلەن تەڭ ئۆسكەن بۈيۈك دەرەخلەر،
گۇۋاھ بولۇپ تاج مەھەل ئالدىدا تۇرار.
مەرمەر تاشلار ئىچىدە شاھنىڭ قەبرىسى،
بۈگۈن بىلەن ئۆتكەننىڭ ئارىسىدا ياتار.

چىمەنقۇش

ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن

Chimenqush

ئەسەرنى بىۋاستە ‍ئاڭلاش: Elkun_poem/Chimenqush.mp3

 

چىمەنقۇش
قەشقەردىكى چىمەنقۇش…
تومۇز ھىدى سەندىن سوۋۇمىغان،
ئاخۇنلۇقتا سايراپ يۈرەتتىڭ تۆنۈگۈن
ئۇ يەردىن ئىزىڭ تېخى قۇرمىغان.

 

شۇڭا دەيمەن
سېنىڭ كۈزدە سۇلغىنىڭ يالغان،
سېنىڭ قەپەزگە كىرگىنىڭ يالغان!

 

مەن شۇ قەپەس قۇلۇپىنى چاقاي!
قۇرۇپ كەتسۇن قۇلۇپ دۇنيادا.
رەزىللەرنى نەپرىتىمدە كۆيدۈرەي
قىساس ئۆتى ئاسسۇن ئۇلارنى دارلارغا!

 

شېئىرىڭ پەرۋاز قىلار
ساڭا تەۋە بولغان كۆك ئاسماندا…

چۈنكى كۆك ئاسمان ئەركىن
ئۇ ساڭا ئوخشىمايدۇ
ئەمما ئۇ سېنى پەنجىرىدىن كىرىپ يوقلاپ تۇرۇدۇ
سەن گاھ مۇڭغا پاتقان چاغلاردا …

مۇزىكا

Musicئەزىز ئەيسا ئەلكۈن

 

ئەسەرنى بىۋاستە ئاڭلاش: Elkun_poem/Muzika.mp3

 

بەئەينى تۈندىكى جىن غىڭشىپ ناخشا ئېيتىۋاقاندەك
غۇۋا بىر مۇزىكا قۇلىقىم تۇۋىدە ئاڭلىنىۋاتاتتى
پەرىزىمچە ئۇ كونىراپ كەتكەن بىر پىئانىنودىن كېلىۋاتىدۇ.
بەلكىم بۇ مۇزىكىنى بىر ئاق چاچلىق موماي چېلىۋاتىدۇ
چۈنكى ئۇ ياشلىقىدىكى نادامەتتە قالدۇرغان ئاشىقىنى سېغىندى …
بۇ مۇزىكا ئاستا – ئاستا پەنجىرىدىن ئۆملەپ كىرمەكتە
«خوش كەلدىڭىز» دېدىم مەن ئۆز-ئۆزۈمگە
«سىز روھىمغا چۈشكەن چۈشكۈنلۈكنى تازلىيالامسىز؟» دەپ سورۇدۇم
ئۇ جاۋابەن ئاھاڭلىرىنى تېخىمۇ لەرزان ياڭرىتىشقا باشلىدى…

 

مۇزىكىنىڭ مىسكىن قەلبلەرنى ساقايتالايدىغانلىقىغا ئىشىنىمەن
مۇڭلۇق مۇزىكا شائىرلارغا لىرىكا يېزىش پۇرسىتىنى بېرىدۇ
ئۇ شۇنداق ساپ، شۇنداق بىغۇبار، شۇنداق ئاق كۆڭۈل،
ئۇ كىشلەرگە ھىسداشلىق قىلىشنىلا بىلىدۇ
ئۇ سىزنىڭ بۇرۇن يوقۇتۇپ قويغان گۈزەل ئەسلىمىلىرىڭىزنى قايتۇرۇپ كېلىدۇ.