ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن

ئەسەرنى رابىيە داۋۇت ئوقۇدى
ئەسەرنى بىۋاستە ئاڭلاش: Elkun_qizil_siziqim.mp3

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم مۆھتەرەم قېرىنداشلار! مەن يېقىنقى كۈنلەردىن بۇيان پۈتكۈل مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر دۇنياسىدا “ئىلھام توختى ئىنستىتۇتى” نىڭ باياناتنامىسى ھەققىدە بولۇنغان مۇنازىرە، تەنقىدلەرنى سوغۇق قانلىق بىلەن ئاڭلىدىم. كۆپلىگەن قېرىنداشلىرىمىزنىڭ تەلىپى بىلەن مەن بۇ مەسىلە ھەققىدە مەن تۆۋەندىكىدەك چۈشەنچە بېرىمەن:

مىلادى 2020-يىلى 4-ئاينىڭ 27-كۈنى ئىلھام توختى ئىنستىتۇتىنىڭ تور بېكىتىدە ئېلان قىلىنغان، 2016- يىلى قۇرۇلغان “ئىلھام توختى گۇرۇپپىسى” نى “ئىلھام توختى ئىنستىتۇتى” غا ئۆزگەرتىش ھەققىدىكى باياناتنى مەن يازمىدىم ۋە بۇ باياناتنى ئىلھام توختى ئىنستىتۇتىنىڭ رەئىسى ئەنۋەرجان ئاكا ئۆزىنىڭ يازغانلىقى ۋە بۇنىڭدىن كېلىپ چىققان بارلىق مەسئۇلىيەتنى ئۆز ئۇستىگە ئالىدىغانلىقى ھەققىدە رەسمى بايانات بەردى. (بايانات: www.ilhamtohtiinstitute.org/?p=587). شۇڭا مېنىڭ بۇ مەسىلىدە جاۋابكارلىغىم ۋە مەسئۇلىيىتىم يوق. يەنىمۇ ئېنىقراق ئېيتسام، ئەنۋەرجان ئاكا ئۆزىنىڭ چۈشەندۈرۈشىدە مەزكۇر باياناتنىڭ 2016- يىلى “ئىلھام توختى گۇرۇپپىسى” قۇرۇلغاندا، ياۋروپالىق بىر قانچە ئۇيغۇر دوستلىرىنىڭ ياردىمىدە يازغانلىقىنى ۋە شۇ باياناتنامىنى نەشىر قىلىشقا ماڭا ئەۋەتكەنلىكى ھەققىدە ئۇچۇق چۈشەنچە بەردى.

“ئىلھام توختى ئىنستىتۇتى” نىڭ رەئىسى ئەنۋەرجان ئاكا يازغان ئېنگلىزچە باياناتقا مېنىڭ ئىسمىمنى قوشۇپ ئېلان قىلىشنى سورىغان ئىدى ۋە مەن ئۇشبۇ ئىنستىتۇتنىڭ كاتىپى ۋە تور بېكەت باشقۇرغۇچىسى بولغانلىقىم ئۇچۇن ئىسمىم قوشۇلۇپ ئېلان قىلىنغان ئىدى. ئەنۋەرجان ئاكا بۇ مەسىلىدىكى جاۋابكارلىقنى ئۆز ئۇستىگە ئالغاندىن كېيىن، ئەنۋەرجان ئاكىنىڭ قوشۇلۇشى بىلەن مەن ئىسمىنى ئۇشبۇ باياناتتىن ئېلىپ تاشلىدىم.

بۇ مەسىلە سەۋەبلىك ھەقىقى ئەھۋالنى بۇرمىلاپ تەرجىمە قىلغان ۋە قۇتراتقۇلۇق قىلغان، جۈملىدىن مېنىڭ شەخسىيىتىمگە ھۇجۇم قىلغان، ھەتتا ئۆلۈم تەھدىتلىرى سالغانلارنىڭ جاۋابكارلىقلىرىنى سۈرۈشتە قىلىۋاتىمەن، خاتىرلەۋاتىمەن، تەكشۈرۋاتىمەن ۋە شۇ كىشىلەر ياشاۋاتقان دۆلەتلىرىنىڭ قانۇن ئورۇنلىرىغا شىكايەت قىلىشنىڭ يوللىرىنى ئىزدەۋاتىمەن.

ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا “قىزىل سىزىق” ھەققىدە دەبدەبىلىك باياناتلار ئېلان قىلىنىپ، گەرچە مېنىڭ بۇ ئىشتا بىۋاستە مەسئۇلىيىتىم بولمىسىمۇ ئەمما ماڭا قارىتا يامان نىيەتلىك ھۇجۇملارنىڭ داۋام قىلىۋاتقانلىقى ئۇچۇن، مەنمۇ ئۆزۈمنىڭ “قىزىل زىقى” ھەققىدە چەشەنچە بېرىشنى زۆرۈر دەپ قارىدىم.

كەمىنە ئەلكۈننىڭ مۇبارەك ۋەتىنىمىز شەرقىي تۈركىستاننىڭ مۇستەقىللىق كۈرىشىدىكى “قىزىل سىزىقى” تۆۋەندىكىلەردىن ئىبارەت:

مەن، ئۇيغۇرلارنىڭ مۇستەقىللىقىدىن باشقا چىقىش يولى يوقلىغىىدىن ئىبارەت بۇ ھەقىقەت يولىنى يەنى “قىزىل سىزىق” نى 15 ياش ۋاقتىمدىن باشلاپ بىلگەن ۋە شۇ يولدا تاكى بۈگۈنكى كۈنگە قەدەر مېڭىپ كەلگەنمەن. شۇ سەۋەپتىن مەن 1986-يىلى، يەنى 16 ياش ۋاقتىمدا «12-دېكابىر ھەرىكتى» نىڭ بىر يىللىق خاتىرە كۈنىنى تەبرىكلەپ تەشۋىقات ۋاراقلىرى يېزىپ ۋە تارقىتىپ، بۇ ئارقىلىق ئۆز ئىرادەمنى خىتاي ھاكىمىيىتىگە بىلدۈرگەنلىكىم ئۇچۇن كۆپ زىيانكەشلىكىگە ئۇچۇرغان ۋە رىيازەتلەر چەككەنمەن. بۇ تارىخنىڭ شاھىدلىرى “شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيەتچىلەر پارتىيىسى” دىن نەجمىدىن قارلۇق ۋە كانادا شەرقىي تۈركىستان جەمئىيىتىدىن تۇيغۇن ئابدۇۋەلىلەر گۇۋاچىدۇر.

مەن، مىللىتىم زۇلۇمغا ئۇچرىغانلىقى ئۇچۇن، مىللىتىمنى بۇ زۇلمىدىن قۇتقۇزۇش ئۇچۇن بۇ يولىدىكى بىر مىللەتچىمەن. مەن 21 يىلغا يېقىن ياشىغان مۇھاجىرەتتىكى ھاياتىمدا (تەپسىلاتى: www.azizisa.org/jawapsiz_qalghan_telefon) ئۆزۈمنىڭ ئۇيغۇر سۆيەرلىكىنى ئۇيغۇرچە دەبدەبىلىك قۇرۇق شوئارلار بىلەن ئەمەس، ئىمكانىيىتىم يېتىدىغان ۋە يەتمەيدىغان بارلىق تەدبىرلەرنى قوللىنىپ ئەمەلىي خىزمەت قىلىش بىلەن، ئېنگلىزچە لېكسىيە سۆزلەپ ۋە يېزىپ، دۇنيا ئاخبىراتىغا خىتاي ھاكىمىيىتىنىڭ ئۇيغۇر مىللىتى ئۈستىدىن يۈرگۈزۈۋاتقان ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەتلىرىنى ئاشكارلاش، ئۇيغۇر مىللىتىنىڭ مەنىۋىي ۋە جىسمانىي مەۋجۇتلۇقى بىر مىللەت سۈپىتىدە يوقىتلىۋاتقاندا ئۇيغۇرلارنى خىتاي ھاكىمىيىتىنىڭ قىرغىنىدىن قۇتقۇزۇش ئۇچۇن پائال ھەركەت قىلىۋاتقان، تۈرلۈك ساھەلەردە زېھنىم ۋە مېھنىتىم بەدىلىگە ئائىلىۋى قوشۇن بولۇپ خىزمەت قىلىۋاتقان بىرسىمەن. قىسقىسى، ئۇيغۇرنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى ساقلاپ قېلىش، بىر ئۇيغۇرنى بولسىمۇ ئۆلۈمدىن قۇتقۇزۇپ قېلىش مېنىڭ ھازىرقى ئەڭ زۆرۈر قىزىل سىزىقىمدۇر.

مەن، جۈملىدىن باشقىلار 3 كۈندىن بۇيان ئوتتۇرىغا قويۇۋاتقان بۇ “قىزىل سىزىق” شەرھىسىنى دۇنيادىكى ئەڭ چوڭ ئاخبارات ئورگىنى بولغان ئامېرىكا CNN ئاگېنتلىقىنىڭ مۇخبىرىگە مىلادى 2020- يىلى 2- يانۋار كۈنى “بىز خىتاي بىلەن ئەمدى بىرگە ياشىيالمايمىز چۈنكى ئۇلار ئۇيغۇر خەلقىگە قارىتا ئىرقىي قىرغىنچىلىق ئېلىپ بېرىۋاتىدۇ” دەپ پۈتۈن دۇنياغا بايانات بېرىپ بولغان.

https://youtu.be/wiTYx38BPi8

https://edition.cnn.com/2020/01/02/asia/xinjiang-uyghur-graveyards-china-intl-hnk/index.html

خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ بۇ باياناتىمغا قايتۇرغان ئىنكاسى تۆۋەندىكىدەك بولغان، سىندىن كۆرۈڭ:

https://youtu.be/pXBIeKpUq_c

مېنىڭ خىتتاي ھۆكۈمىتىگە 2020-يىلى 1-ئاينىڭ 14-كۈنى يازغان باياناتىم:

www.azizisa.org/en/response-to-the-chinese-global-times-cgtn

ياراتقۇچى ئىگىمىزنىڭ بەرگەن نېسىپ ۋە رىسىقى بىلەن، ئاق كۆڭۈل خەلقىمنىڭ مېنى تەربىيىلىگەن ۋە ماڭا بەرگەن مەدىتى بىلەن، مەن بۇ ئۆمرۈمدە ئۇيغۇر ئۈچۈن كۆپ خىزمەتلەرنى قىلىشقا مۇۋەققەت بولدۇم ۋە مۇندىن كېيىن داۋاملىق خىزمەت قىلىشقا پەرۋەردىگارىم نېسىپ قىلسۇن.

ئەمما، مەن بىلەن مەسئۇلىيەت مۇناسىۋىتى بولمىغان بۇ مەسىلىنى باھانە قىلىپ، ئارىمىزدىكى بىرقانچە كىشىلەرنىڭ ماڭا تۆھمەت تاشلىرىنى ئېتىشتى. مەن مۇنداق تۆھمەتلەرگە بۇرۇنمۇ تۆۋە دېگەن، ھازىرمۇ تۆۋە دەيمەن ۋە كەلگۈسىدىمۇ تۆۋە دېيىش ماڭا نېسىپ بولسۇن، چۈنكى بىزدىكى بۇ ئىللەتلەر خىتاي مۇستەملىكىسىنىڭ خەلقىمىز ئۈستىدىن يۈرگۈزۈپ كېلىۋاتقان تۈرلۈك تۈمەن زۇلۇملىرى سەۋەبلىك روھىيىتىمىزدا شەكىللەنگەن يامان ئىللەت «خۇمسىلىق» دەپ قاراپ، ئۇلارنى، ئۇلارنىڭ قىلمىشىنىڭ ئېغىر -يېنىكلىك دەرىجىسى بويىچە كەڭچىلىك بىلەن كەچۈرۈشكە تىرىشىمەن ۋە بۇ مېنىڭ ئۇيغۇر سۆيەرمەن خارەكتېرىمدۇر.

مېنىڭ كۈرەش مەۋقەيىم ۋە تۇتقان يولۇم قۇياشتەك يورۇق، چولپاندەك نۇرلۇق. ئەلۋەتتە، ئۇيغۇرغا مۇستەقىل ۋەتەن كېرەك، ئۇيغۇر ۋەتىنى ئۇيغۇرسىز قۇرالمايدۇ، ئۇ ۋەتەنگە ئۇيغۇر كېرەك. ھازىر بىزگە ئەڭ مۇھىمى ئۇيغۇرنى ئۇيغۇر سۆيىدىغان، ئۇيغۇرنى ئۇيغۇر ھىمايە قىلىدىغان، ئۇيغۇرلۇق سۆيگۈسى، مېھرى مۇھەببىتى دورىدەك كېرەك. ئۆز قېرىنداشلىرىغا مېھرى- مۇھەببەت بولمىغان مىللەتتە ئىناقلىق بولمايدۇ، ئىناقلىق بولمىغان مىللەتتە مۇۋاپىقىيەت بولمايدۇ. ئۇيغۇرنىڭ ئۇيغۇرغا بولغان سەمىمىيەت، قوللاش، ھەمكارلىقى ۋە ئۆز-ئارا چۈشىنىشى خۇددى زەمزەم سۈيىدەك ساۋاپلىقدۇر! ئۇيغۇرنىڭ مەۋجۇتلۇقى ئۇچۇن ئۇيغۇرنىڭ مۇستەقىل ۋەتىنى كېرەك، ئەمما بۇ مەقسەتنىڭ يېتىش يوللىرى تۈرلۈك ۋە قەدەملىرى ئېغىر. ھازىرقى كۈرەشلىرىمىز بىز بېسىپ ئۆتىدىغان بىر جەريان، مۇستەقىللىق بولسا بۇ جەرياننىڭ ئەڭ ئاخىرقى يەتمەكچى بولغان نىشانى ۋە نەتىجىسىدۇر. شۇڭا مېنىڭ نۆۋەتتىكى ھەممىدىن تەخىرسىز كۈرەش يولۇم ئېنىق – مۇبارەك ۋەتىنىمىز شەرقىي تۈركىستاننىڭ ھەقلىق ئىگىسى بولغان ئەمما ھازىر زۇلۇم ۋە ئىرقىي قىرغىنچىلىققا ئۇچراۋاتقان ئۇيغۇرنى ئەمەلىي ھەركەت بىلەن، ئەمەلىي خىزمەت قىلىش بىلەن قۇتقۇزۇش، ئۇيغۇرنىڭ ھاياتى ۋە مەدەنىيەت كىملىكلىرىنى كەلگۈسى بىز قۇرۇلىدىغان مۇستەقىل ۋەتىنىمىز ئۇچۇن ساقلاپ قېلىش ۋە بۇ يولىدا ھاياتىمنىڭ ئاخىرقى نەپەسلىرىگىچە خىزمەت قىلىشىدۇر.

پەرۋەردىگارىم، بىز ھەممىمىزگە ئاق ۋە قارىنى پەرق ئېتىدىغان ئەقىلنى زىيادە بەرسۇن. بىزنى بىر-بىرلىرىنى سۆيىدىغان مېھىرلىك قەۋملەردىن قىلسۇن! بىزنى پىتنە- پاستلاردىن يىراق قىلسۇن!

بۇ ئۇلۇغ رامىزان ئېيىدا ھەممىڭلەرگە تېنچ ئامانلىق ۋە كۆڭۈل خاتىرجەملىكى تىلەيمەن.

ھۆرمەت بىلەن،
ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن
2020-يىلى 2-ماي، لوندون.

مەنبە ئەلكۈن تورى

www.azizisa.org/category/aziz-isa-elkun-terjimhali